Hoe werkt het Nederlandse pensioenstelsel?

Dit is een voorproefje van de blogs die beschikbaar zijn in de Kennisbank op het Equip platform

In deze blog krijg je een beter beeld van het Nederlandse pensioensysteem. Nederland is beroemd om veel dingen (denk aan de grachten van Amsterdam), maar het is ook de thuisbasis van een sterk pensioensysteem, dat vaak wordt beschouwd als een van de beste ter wereld. Hoe werkt het? 

Laten we deze vraag eens in detail bekijken - in deze blog leggen we precies uit wat je (Nederlandse) pensioen inhoudt en hoe je snel je persoonlijke pensioensituatie kunt checken.

Het Nederlandse pensioensysteem

Het Nederlandse pensioensysteem bestaat uit 3 zogenaamde 'pijlers'. Dit betekent dat je pensioen kan bestaan uit 3 inkomensbronnen die je krijgt wanneer je met pensioen gaat. We leggen elke pijler kort uit:

1. Eerste pijler: dit is het pensioen dat door de Nederlandse overheid aangeboden wordt. Het staat vooral bekend als de AOW (Algemene Ouderdomswet). Dit is een vast bedrag wat je elke maand ontvangt zodra je de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd bereikt. Voor mensen die momenteel in de 20 en 30 zijn, zal de wettelijke pensioengerechtigde leeftijd waarschijnlijk 69 zijn. Het aantal jaren dat je buiten Nederland werkt, heeft invloed op dit bedrag: voor elk jaar dat je niet in Nederland hebt gewerkt, krijg je een korting van 2% op je AOW-pensioen. Dit is vooral belangrijk voor expats, aangezien zij niet hun volledige carrière in Nederland zullen werken zal dit invloed hebben op hun AOW. Om je AOW in perspectief te plaatsen: in 2023 is de AOW voor alleenstaande gepensioneerden €1102 per maand, en voor gepensioneerden met een partner €751. Over deze bedragen moet je ook nog inkomstenbelasting betalen. Vraag jezelf af: zou je van deze bedragen kunnen leven?

2. Tweede pijler: dit is het pensioen dat je opbouwt via uw werkgever(s). Daarom staat de tweede pijler ook bekend als het werkgeverspensioen. Dit werkgeverspensioen wordt aangeboden aan alle werknemers in een organisatie en deelname is meestal verplicht. Dit deel van het Nederlandse pensioensysteem verandert met de komende pensioenhervorming - meer hierover in deze blog.

3. Derde pijler: dit is het pensioen dat je zelf regelt, dus individueel. Als individu kun je een zogenaamde lijfrente kopen. Zo'n lijfrente wordt ook wel een 'annuïteit' genoemd. Een annuïteit is een financieel product dat een gegarandeerde inkomen uitkeert gedurende een bepaalde periode of voor de rest van je leven. Dit kun je zien als vervanging van je salaris. Ook bieden sommige werkgevers een derde pijler pensioen aan werknemers. Zo'n derde pijler pensioen is doorgaans niet verplicht voor alle werknemers en kan voor elke individuele werknemer op maat worden gemaakt, waardoor het flexibeler is dan een tweede pijler pensioen.Voor de volledigheid, de bovenstaande 3 pijlers vormen je ‘traditionele’ pensioen, maar je kunt ook pensioeninkomen krijgen uit andere bronnen, bijvoorbeeld je persoonlijke spaargelden en investeringen. Deze aanvullende bronnen van pensioeninkomen worden ook wel de 'vierde pijler' van het pensioensysteem genoemd.

Het totaal van de 3 pijlers is het pensioen dat je ontvangt wanneer je met pensioen gaat.

Overzicht van de 3 pijlers van het Nederlandse pensioensysteem

Het belang van de derde pijler is sterk toegenomen, deels door bezuinigingen op de tweede pijler. De interactie tussen de bovenstaande 3 pijlers is voor iedereen anders. Ben je benieuwd hoe de 'pensioenpijlers' er voor jouw persoonlijke situatie uitzien? Lees dan verder.

Hoe check je je pensioenopbouw?

Het is eenvoudig om zelf te controleren hoe jouw pensioenopbouw eruit ziet. Met je DigiD kun je gemakkelijk en veilig inloggen op www.mijnpensioenoverzicht.nl. Hier vind je een compleet overzicht van de eerste en tweede pijler van je persoonlijke pensioenopbouw: hoeveel overheidspensioen je ontvangt en hoeveel pensioen je hebt opgebouwd bij je werkgever (en ook bij alle eerdere werkgevers waar je pensioen had opgebouwd). De derde pijler is niet opgenomen in www.mijnpensioenoverzicht.nl, omdat dit voor iedereen anders is.